Aktywacja plonowania warzyw liściowych, cebulowych, fasoli szparagowej i ziemniaka

Właściwe odżywienie mineralne jest jednym z podstawowych czynników warunkujących  optymalne plonowanie warzyw. W wielu przypadkach pomimo zastosowania odpowiednich dawek nawozów posypowych, część zawartych w nich składników pokarmowych nie jest w dostatecznym stopniu pobierana przez rośliny np. na skutek niewłaściwego odczynu gleby, antagonistycznego oddziaływania jednych składników mineralnych w stosunku do innych, niewłaściwej wilgotności lub temperatury gleby czy z powodu niedostatecznego rozwoju i aktywności systemu korzeniowego. Nie zawsze łatwo jest dostarczyć potrzebne składniki dolistnie, dlatego idealnym rozwiązaniem jest zastosowanie aktywatorów, które nie tylko dostarczają roślinom potrzebnych  składników mineralnych, ale jednocześnie aktywują ich pobieranie z gleby. Aktywatory to o wiele więcej niż nawozy. Dzięki  niezależnym badaniom naukowym wiadomo, że homogenat z Ascophyllum nodosum – główny składnik tych preparatów aktywuje szereg procesów odgrywających kluczową rolę w uzyskaniu wysokiego plonu: pobieranie składników pokarmowych poprzez zwiększenie aktywności odpowiedzialnych za nie enzymów np. reduktazy azotanowej, fosfataz oraz syntezę chlorofilu i fotosyntezę. Każdy z aktywatorów zawiera również dodatkowe składniki mineralne dobrane tak, aby jak najlepiej dostosować dany produkt do potrzeb konkretnych upraw w określonych stadiach wzrostu i rozwoju. Wprowadzenie każdego z nich na rynek poprzedziło wiele doświadczeń przeprowadzonych w warunkach produkcyjnych, zarówno w Polsce, jak i w innych krajach. Ciekawym rozwiązaniem w uprawie warzyw jest zastosowanie preparatów zawierających mangan i cynk. Mangan aktywuje szereg enzymów biorących udział w podstawowych przemianach metabolicznych białek i węglowodanów. Odgrywa ważną rolę w przebiegu procesów kluczowych dla plonowania roślin – fotosyntezie i asymilacji związków azotowych. Znana jest również jego rola w ograniczaniu niekorzystnego wpływu czynników stresowych na roślinę poprzez współdziałanie z enzymami wiążącymi  powstające w komórkach w warunkach stresu wolne rodniki. Wiadomo również, że rośliny optymalnie  zaopatrzone w mangan tworzą bardziej rozwinięty system korzeniowy, a mangan wpływa również pozytywnie na niektóre parametry jakościowe warzyw np. zawartość witaminy C, poprawia zdolność do zamrażania warzyw, ogranicza występowanie przebarwień ziemniaków powstających w trakcie procesów produkcji np. puree czy frytek. Spośród warzyw najbardziej wrażliwe na jego niedobór są warzywa cebulowe, liściowe, kapustne i strączkowe. Duże zapotrzebowanie na mangan wykazują również ziemniaki.  Cynk odgrywa ważną rolę w regulacji aktywności szeregu enzymów. Niedostateczne zaopatrzenie w cynk przejawia się wyraźnym skarłowaceniem roślin ponieważ mikroelement ten odgrywa kluczową rolę w syntezie auksyn – fitohormonów odpowiedzialnych za wzrost wydłużeniowy komórek, co istotne wyraźnemu zmniejszeniu ulega powierzchnia liści, co bezpośrednio przekłada się na spadek plonu. Właściwe zaopatrzenie w cynk jest szczególnie ważne w uprawie ziemniaków  (wpływa pozytywnie na zawartość skrobi), a także roślin strączkowych i cebuli.

Przykładem preparatu zawierającego homogenat z Ascophyllum nodosum oraz mikroelementów: mangan – 6% (m/m) i cynk – 3% (m/m) jest Verduro. Jego zastosowanie zapewnia „efekt zieloności”. Wyższa zawartość chlorofilu w liściach i bardziej wydajna fotosynteza w połączeniu z aktywnym pobieraniem składników pokarmowych z gleby bezpośrednio przekłada się na wzrost plonu i poprawę jego jakości. Terminy stosowania dobrano tak ,aby zapewnić optymalne odżywienie upraw w fazach kluczowych dla plonowania. Na podstawie przeprowadzonych doświadczeń można stwierdzić, że zastosowanie aktywatora wpływa pozytywnie na plonowanie różnych gatunków warzyw. W uprawie cebuli oprócz wzrostu plonu stwierdzono poprawę jego struktury – wyższy udział w plonie cebul o średnicy powyżej 50 i 70 mm. Podobne korzystny wpływ przyniosło zastosowanie preparatu w uprawie porów. W uprawie warzyw liściowych aktywator wpływa pozytywnie na przyrost plonu – szybsze tempo przyrostu biomasy, jednocześnie dzięki bardziej wydajnej gospodarce azotowej nie obserwuje się wzrostu zawartości azotanów w roślinie, w niektórych doświadczeniach zanotowano nawet niższą zawartość tych związków w porównaniu z kontrolą. W uprawie fasoli szparagowej rośliny wiążą więcej strąków, które równomierniej dorastają, notuje się też wyższy udział plonu handlowego, gdyż mniej jest strąków zniekształconych lub o średnicach poniżej lub powyżej wartości preferowanej przez przemysł przetwórczy.  Bardzo korzystnie preparat ten wpływa na plonowanie ziemniaków – obserwuje się wyraźną poprawę struktury plonu – spada udział bulw poniżej 35 mm, a więc niehandlowych, bulwy są bardziej wyrównane, co wraz ze wzrostem liczby bulw prowadzi do istotnego zwiększenia plonu. Pozytywny wpływ na wiązanie bulw był szczególnie widoczny w warunkach suszy.

Aktywatory stanowią ciekawe uzupełnienie technologii uprawy różnych gatunków warzyw. Dzięki unikalnym właściwościom głównego składnika – homogenatu z alg Ascophyllum nodosum zapewniają aktywację kluczowych dla plonowania roślin procesów – odżywiania mineralnego i fotosyntezy, co bezpośrednio przekłada się na wzrost plonu i poprawę jego jakości.

Anna Skomska na podstawie opracowania dr Beaty Kawki