Glifosat przedżniwnie w rzepaku

W ostatnim czasie w etykietach produktów zawierających glifosat uwzględnione zostały zapisy i ograniczenia w stosowaniu tej substancji czynnej wynikające z rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2016/1313 z dnia 1 sierpnia 2016 r. zmieniającego rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 540/2011 w odniesieniu do warunków zatwierdzenia substancji czynnej glifosat (Dz. UE  L 208 str. 1 z 2.8.2016).

Jeżeli chodzi o przedżniwne stosowanie to zmiany te dotyczą warunków, jakie muszą być spełnione, aby można było użyć preparaty zawierające glifosat. Zabieg można przeprowadzić wyłącznie w miejscach wystąpienia dużego nasilenia chwastów uniemożliwiających zbiór oraz dopuszcza się zastosowanie na plantacji lub jej części wyłącznie w sytuacji, gdy stan uprawy lub warunki pogodowe uniemożliwiają osiągnięcie w sposób naturalny jednoczesnej fazy dojrzałości do zbioru.

Pozostałe wytyczne dotyczące terminu i warunków agrotechnicznych przeprowadzenia zabiegu pozostają bez zmian. Również ogólne korzyści związane z tego typu zabiegiem, jak zwalczenie chwastów lub umożliwienie zbioru nierównomiernie dojrzewającej plantacji są oczywiste.

Przedżniwny oprysk herbicydem totalnym plantacji rzepaku nie tylko redukuje ilość chwastów, ale także dosusza rośliny. Dzięki temu obniżona zostaje zarówno wilgotność nasion, jak i słomy. Ułatwia to zbiór, a w wielohektarowych gospodarstwach zabieg pozwala w pewnym zakresie manewrować terminem zbioru.

Należy pamiętać, iż w momencie wykonywania zabiegu chwasty powinny być zielone i znajdować się w fazie intensywnego rozwoju. W celu osiągnięcia właściwego efektu ich zwalczania zabieg należy wykonać tydzień przed przewidywanym zbiorem. W celu przyspieszenia zbioru środek stosować, gdy wilgotność nasion (mierzona wilgotnościomierzem) wynosi około 30% (BBCH 80-89). W okresie występowania wysokich temperatur oprysk należy wykonać rano lub późnym popołudniem. Do jego wykonania najlepiej zastosować dysze 0,2 – oprysk średniokroplisty, ciśnienie 2–2,5 bar, dysze z większym wydatkiem stosuje się w ścieżkach przejazdowych.

Zabiegu nie przeprowadza się na plantacjach nasiennych rzepaku ozimego.

Dość istotny jest także i wybór terminu przeprowadzenia zabiegu przedżniwnego. Najprostszym sposobem jest lustracja plantacji. Trzeba wyselekcjonować typową dla pola działkę, wybrać losowo 20 łuszczyn ze środkowej części głównej łodygi różnych roślin rzepaku i otworzyć każdą łuszczynę. Jeśli kolor nasion zmienia się z zielonego na brązowy u co najmniej 2/3 nasion w 15 ze wszystkich zebranych łuszczyn, to oznacza, że nastąpił odpowiedni termin oprysku. Procedurę tę powinno się powtórzyć na innej typowej działce pola, żeby się przekonać, iż plantacja jest w całości gotowa do wykonania zabiegu. Na tym etapie łuszczyny zginają się wokół palca, nie pękają. Opryskiwanie powinno być wykonane po 3–4 dniach od pomyślnej oceny, a w przypadku, a w przypadku występowania niższych temperatur, okres można wydłużyć do 7 dni.

Należy pamiętać, iż w ostatnich dniach przed zbiorem przyrost plonu rzepaku jest bardzo duży. Może wynosić nawet 40 kg/24h/ha. Nie warto zatem przyśpieszać oprysku, gdyż takie działanie zahamuje ten proces, obniży rentowność produkcji. Prawidłowo wykonany nie tylko umożliwia doskonałą kontrolę jednorocznych i wieloletnich chwastów (perz, ostrożeń, powój) oraz zbiór nierówno dojrzewającej plantacji, ale także i szybsze żniwa bez przestojów. Ponadto zapewnia zmniejszenie eksploatacji sprzętu, redukuje zużycie paliwa. Dodatkowo wysusza nie tylko łuszczyny, ale także i łodygi, zmniejsza wilgotności nasion rzepaku o 3-5%. Następuje miękki efekt desykacji, który redukuje prawdopodobieństwo pękania łuszczyn. Plantacja „zroundupowana” łatwiej dosycha po deszczu czy po porannej rosie.

Przedżniwne zastosowanie glifosatu umożliwia eliminację chwastów, wyrównanie plantacji, a co za tym idzie bardziej efektywne planowanie żniw, ich przyśpieszenie, polepszenie parametrów zbieranego ziarna, a tym samym redukcję nakładów i zwiększenie zysków. 

Przykładem preparatu, który dedykowany jest zabiegom przedżniwnym jest innowacyjny Roundup Flex 480. Produkt wyróżnia się szybkim pobieraniem przez roślinę substancji czynnej i jej przemieszczaniem do korzeni. Zastosowana formulacja pozwala na wysoką skuteczność preparatu w zmiennych warunkach pogodowych, nawet gdy już po godzinie od wykonania oprysku spadnie deszcz. Nowa formulacja oparta jest na soli potasowej glifosatu i dwóch nowych wspomagaczach.  Wysoka koncentracja pozwala zmniejszyć o około 30% dawkę. Do zastosowania przedżniwnego w uprawach rzepaku, zaleca się użycie 2 do 3 l/ha na 250 do 300 litrów wody. Wyższą dawkę stosuje się w wypadku gęstego łanu lub silnego zachwaszczenia uprawy.

„Roundupowanie przed żniwami” stało się w Polsce standardowym zabiegiem wykonywanym na zachwaszczonych czy nierówno dojrzewających plantacjach. Jest to najefektywniejszy sposób na zwalczenie chwastów wieloletnich (perz, ostrożeń, powój), a dosuszenie całych nierównomiernie dojrzewających roślin rzepaku pozwala na płynny zbiór i brak przestojów w trakcie żniw.