Innowacyjny produkt miedziowy na choroby grzybowe i bakteryjne w sadach

Nawozy miedziowe są od lat cenione i popularne m.in. w sadownictwie. Mają wiele zalet, ale ich użycie wiąże się z pewnymi ograniczeniami, wynikającymi z wąskiego okna stosowania i potencjalnej fitotoksyczności. Obecnie wchodzi na rynek nowa generacja produktów – zawierających miedź w innej formulacji i niższej dawce – które mogą być aplikowane nawet w okresie kwitnienia oraz po kwitnieniu jabłoni i gruszy, kiedy nawozy starszego typu nie były dopuszczone do użycia. Korzystne właściwości jednego z takich produktów zostały potwierdzone w doświadczeniach dotyczących skuteczności zwalczania chorób grzybowych oraz bezpieczeństwa roślin, a wyniki są bardzo obiecujące.

Miedź odgrywa kluczową rolę w wielu procesach zachodzących w roślinach, takich jak fotosynteza, oddychanie, uwalnianie wolnych rodników i lignifikacja tkanek. Produkty zawierające ten mikroelement są dobrze znane i stosowane do wspomagania kondycji i do ochrony upraw od wielu lat, jednak w ostatnim czasie pojawiły się informacje o akumulacji tego pierwiastka i niekorzystnym działaniu w glebie oraz w roślinach, m.in. w drzewach owocowych. Zgodnie z unijnymi przepisami maksymalne ilości miedzi dopuszczone w uprawach są stopniowo ograniczane, a Zielony Ład prawdopodobnie przyniesie kolejne zmiany w tym zakresie.

Niedawno na rynku pojawiły się produkty miedziowe nowej generacji, przeznaczone do stosowania również w sadownictwie. Zawierają miedź w niższych dawkach i w innego rodzaju formulacji, niż było to w powszechnie dostępnych do tej pory nawozach, dzięki czemu są one bezpieczne dla roślin i chronią uprawy przed niektórymi chorobami grzybowymi i bakteryjnymi. Te właściwości nowszych produktów miedziowych pozwalają na aplikowanie ich również w fazach wegetacyjnych, w których dotychczas użycie tego typu rozwiązań nie było dozwolone ze względu na ryzyko wystąpienia fitotoksyczności – w okresie przed kwitnieniem, a także po kwitnieniu drzew owocowych. Na tym drugim etapie niebezpieczeństwo związane było z możliwością pojawienia się ordzawień zawiązków lub uszkodzenia rozrastających się młodych liści, do czego dochodziło szczególnie po użyciu wyższych dawek nawozów miedziowych. W przypadku produktów nowej generacji nie ma przeciwwskazań do stosowania w tej fazie wegetacji.

Miedź jako skuteczna alternatywa dla fungicydów

Możliwość stosowania nowoczesnych nawozów zawierających miedź to bardzo dobra wiadomość dla sadowników, którzy produkują owoce w systemie bio lub, ze względu na wymogi odbiorców, dążą do zredukowania pozostałości środków ochrony roślin w plonach. Badania dotyczące skuteczności takiego rozwiązania przeciw parchowi jabłoni były prowadzone w 2021 roku w Instytucie Praktycznego Sadownictwa IPSAD. W doświadczeniu porównano działanie produktu miedziowego CUPERDEM firmy Amagro z konwencjonalnymi fungicydami, zawierającymi kaptan oraz ditianon (w połączeniu z fosfonianem dipotasu i pirymetanilem). Zarówno w przypadku środków ochrony roślin, jak i nawozu z miedzią skuteczność ochrony liści i zawiązków przed porażeniem parchem jabłoni kształtowała się na podobnie wysokim poziomie, zbliżonym do 90%.

– Na pewno jest to ważny produkt dla osób, które odchodzą od preparatów konwencjonalnych – wskazuje Robert Sas z Instytutu Praktycznego Sadownictwa. – Nawóz CUPERDEM może znaleźć swoje miejsce w schemacie ochrony przed chorobami grzybowymi i rywalizować z tradycyjnymi preparatami kontaktowymi, opartymi na kaptanie czy ditianonie, szczególnie w sytuacji średniej albo mniejszej presji patogenów oraz w drugiej części sezonu wegetacyjnego, kiedy presja chorób jest mniejsza, a stosowanie fungicydów wiąże się z ryzykiem wystąpienia w owocach pozostałości.

Nowe rozwiązanie na choroby bakteryjne w sadach

W okresie po kwitnieniu w sadach występują bardzo uciążliwe choroby pochodzenia bakteryjnego – zaraza ogniowa w jabłoniach i rak bakteryjny, który jest jednym z największych zagrożeń w uprawie gruszy. Do tej pory właściwie nie było skutecznej metody zwalczania tych patogenów. Antybiotyki nie są stosowane do tego celu już od kilku lat, z kolei użycie produktów fosforynowych wiąże się z długotrwałą, nawet kilkuletnią obecnością pozostałości w owocach pochodzących z sadów chronionych tą metodą. Ewentualnie można sięgnąć po tradycyjne środki ochrony roślin, ale w zaniżonych dawkach (20-30% dawki podstawowej), co przekłada się niestety na niską efektywność takiego zabiegu. Dlatego nowa generacja nawozów miedziowych przyniosła tak dużą zmianę w zakresie ochrony drzew owocowych przed chorobami bakteryjnymi.

W przypadku jabłoni zaraza ogniowa nie stanowi corocznie aż tak znaczącego zagrożenia, jednak w kwaterach młodych drzewek czy tam, gdzie choroba już występowała lub jest obecna w okolicy, profilaktycznie należałoby wykonać zabieg produktem miedziowym nowej generacji. Natomiast rak bakteryjny to choroba, która zagraża gruszom w każdym sezonie i może powodować bardzo poważne straty, dlatego nawóz nowego typu z miedzią powinien być używany standardowo, zwłaszcza podczas kwitnienia lub bezpośrednio po kwitnieniu. Szczególnie dotyczy to okresów, gdy występują chłody i wiosenne przymrozki, a zagrożenie porażeniem wzrasta. Ponieważ produkt nie ma okresu karencji, można stosować go aż do zbiorów.

Produkty miedziowe drugiej generacji – skuteczne, ale czy również bezpieczne?

Sadownicy, którzy do tej pory nie zetknęli się z tym rozwiązaniem, mogą zastanawiać się, czy nowsze nawozy o niższej zawartości miedzi faktycznie okażą się tak skuteczne. Kluczowa różnica między nimi a produktami starszej generacji polega na tym, że dzięki zmienionej formulacji substancja aktywna wnika do tkanek roślin,

przez co działa w sposób interwencyjny, podczas gdy wcześniej stosowane nawozy miały działanie kontaktowe, powierzchniowe, a więc wyłącznie prewencyjne. Druga ważna zaleta wynika z faktu, że niskie dawki miedzi nie wykazują toksyczności dla roślin, więc mogą być stosowane praktycznie przez cały okres wegetacji.

– Na rynku dostępne są różne produkty miedziowe nowej generacji. Ich skuteczność biologiczna jest zbliżona, natomiast różnice dotyczą fitotoksyczności. W większości przypadków przy niskich dawkach nie ma takiego problemu. Natomiast po zastosowaniu wyższych dawek niektórych nawozów, zwłaszcza tych, które pojawiły się w obrocie jako pierwsze, obserwujemy znacznie większe prawdopodobieństwo wystąpienia uszkodzeń. Może to być związane m.in. ze zmianami w technologii ich wytwarzania – wyjaśnia ekspert z Instytutu Praktycznego Sadownictwa. – Prowadziliśmy doświadczenia ze wszystkimi produktami miedziowymi nowego typu. Obserwujemy między nimi różnice, zwłaszcza jeżeli chodzi o bezpieczeństwo dla roślin.

Jednym z nawozów, który w 2021 roku został poddany ocenie przez IPSAD, był właśnie CUPERDEM. Jak wynika z przeprowadzonych analiz, cechuje się on wysokim profilem bezpieczeństwa nawet przy stosowaniu w większych dawkach. W 2022 roku prowadzone były dalsze badania, mające na celu zweryfikowanie działania produktu w okresie kwitnienia oraz w czasie, gdy na drzewach pojawiają się bardzo wrażliwe liście rozetowe. Kolejnym etapem jest sprawdzenie, czy poszczególne nawozy miedziowe drugiej generacji są bezpieczne dla zawiązków. Ze względu na specyfikę obecnego sezonu, czyli niższe temperatury i większą wilgotność, jaka utrzymuje się nocami, są to warunki niekorzystne dla roślin i sprzyjające powstawaniu ordzawień. Po zastosowaniu innych nawozów miedziowych nowej generacji często obserwowane było występowanie uszkodzeń, typowych również dla produktów starszego typu, natomiast CUPERDEM nie powodował takich problemów.

– CUPERDEM był oceniany w doświadczeniu zarówno z klasycznymi preparatami miedziowymi, jak i z tymi nowej generacji, które wnikają do tkanek roślin. Rzeczywiście na ich tle wygląda bardzo obiecująco, wyróżnia się – podsumowuje wyniki Robert Sas. – Jest on bardzo uniwersalny i powinien zostać doceniony zwłaszcza przez producentów gruszek oraz przez tych sadowników, którzy unikają pozostałości środków ochrony roślin w owocach.

Wybierz preparat miedziowy od Amagro

Innowacyjny nawóz CUPERDEM zawiera miedź organiczną, skompleksowaną kwasem heptaglukonowym, przeznaczoną do aplikacji dolistnej i doglebowej. Jest łatwo przyswajany przez rośliny i łączy działanie powierzchniowe, wgłębne oraz systemiczne. Ze względu na niższą zawartość i nowoczesną formulację miedzi produkt nie powoduje fitotoksyczności i może być stosowany w trakcie całego sezonu wegetacyjnego do wspierania skutecznej ochrony sadów jabłoniowych i gruszowych przed chorobami grzybowymi oraz bakteryjnymi. Zabiegi z użyciem nawozu CUPERDEM są bezpieczne na wszystkich etapach wegetacji, a po ich wykonaniu nie dochodzi do występowania i akumulacji pozostałości w owocach ani w glebie.

W drzewach i krzewach owocowych CUPERDEM powinien być stosowany zapobiegawczo przed możliwym wystąpieniem zagrożenia infekcyjnego – dolistnie (w dawce 2-3 l/ha), a także poprzez fertygację (w dawce 3-5 l/ha). Zabiegi mogą być powtarzane co 7-10 dni, w zależności od potrzeb.

– Nawóz CUPERDEM jest powszechnie stosowany w Południowej i Zachodniej Europie w uprawach sadowniczych i warzywniczych. Teraz chcielibyśmy zaproponować go również polskim producentom. To ciekawe rozwiązanie dla sadowników ze względu na właściwości miedzi systemicznej, brak fitotoksyczności i brak pozostałości – mówi Krystian Kieszek z firmy Amagro.