Jak przygotować kiszonkę w trudnych warunkach meteorologicznych?

Niekorzystne warunki pogodowe wymuszają na hodowcach bydła mlecznego konieczność produkcji wyższej jakości pasz objętościowych. W warunkach suszy plony kukurydzy, która jest podstawą bazy paszowej, są niższe. Pogarsza się również jej wartość pokarmowa. Prawidłowe przygotowanie kiszonki w warunkach suszy wymaga dostosowania terminu zbioru, odpowiedniej długości cięcia, zastosowania właściwych technik kiszenia oraz doboru inokulantów.

Susza powoduje zmniejszenie plonów kukurydzy. Podczas pylenia pogarsza zapylenie kolb i zawiązywanie ziarna lub sprawia, że kukurydza w ogóle nie zawiązuje kolb. W zależności od stopnia uszkodzenia roślin, ilość energii w kiszonce jest znacznie zredukowana o więcej niż 0,6 MJ NEL/kg. W efekcie osiągamy mniej masy zielonej, czyli niższą objętość kiszonki. Niższa jest zawartość skrobi w ziarnie, a podwyższona ilość cukrów prostych. Kiszonkę trudno się ubija i pojawia się duże ryzyko zagrzewania się po otwarciu. Na zbieranych roślinach występuje wysoka zawartość drożdży.

Według ekspertów Corteva Agriscience i programu “Krowie na Zdrowie™”, aby prawidłowo przygotować kiszonkę w warunkach suszy, należy zwrócić uwagę na 4 elementy:

1. Termin zbioru

Osiągnięcie pożądanych parametrów kukurydzy kiszonkowej jest uzależnione od właściwego momentu  zbioru. W warunkach suszy zbiór należy rozpocząć najwcześniej przy 28% suchej masy (SM). Przy braku kolb zbiór kukurydzy powinien być wykonany przy 28-30% SM, kiedy kolb jest mało – 30-34% SM, natomiast przy dużej liczbie kolb – zbiór powinien być standardowy – przy 35-38% SM.

W przypadku zbioru lucerny i trawy zasadnicza jest dojrzałość materiału (a nie jego wysokość). Zbiór trawy powinien przypadać na fazę kłoszenia i wyrzucania wiech. Natomiast lucernę powinno się zbierać od początku pąkowania do kwitnienia. Przeoczenie właściwej fazy zbioru może zaowocować zdrewnieniem roślin.

1. Długość cięcia

Im materiał do kiszonki jest bardziej przesuszony, tym powinien być cięty na mniejsze kawałki.
W przypadku kukurydzy – w warunkach suszy występującej do momentu jej kwitnienia odpowiednia długość cięcia wynosi 10-12 mm oraz dłużej – by uniknąć wycieku soków. Jeśli z suszą mamy do czynienia w momencie kwitnienia kukurydzy i po, wówczas ciąć należy możliwie krótko (5-7mm), ponieważ materiał jest trudny do ubicia i pojawia się ryzyko wtórnego zagrzewania się. Trawa i lucerna wymaga krótkiego cięcia (ok. 5cm), ze względu na trudność do ubicia i ryzyko pozostawienia przestrzeni z powietrzem.

1. Techniki kiszenia

By zapewnić warunki beztlenowe, materiał zielony należy ugniatać w warstwach do maksimum 15 cm każda przez 45-60 minut. Z ostatnią warstwą postępujemy w sposób identyczny, jak z poprzednimi. Dla uzyskania wysokiej jakości kiszonki ważna jest odpowiednia technologia zakiszania. Podczas przygotowania pryzmy kluczowe znaczenie ma dobre ubicie materiału, by dokładnie wycisnąć powietrze. W sytuacji dużego wypływu soków można stosować domieszkę ziarna kukurydzy, nie zaleca się jednak używania słomy i innych zbóż. Kiszonkę powinno się wybierać w tempie 1,5-2,5 m na tydzień.

1. Inokulanty

Inokulanty czyli zakiszacze zmniejszają straty w suchej masie oraz hamują namnażanie się drożdży utrzymując najwyższą jakość kiszonki z kukurydzy aż do podania jej krowom. W zależności od potrzeb i warunków pogodowych w gospodarstwie stosowane są różnego rodzaju produkty:

• 11G22 RR – dla traw o suchej masie w normie (32-40% SM) oraz przesuszonych –– co daje możliwość wczesnego otwarcia silosu
• 11GFT do traw i 11AFT do lucerny – w przypadku, gdy zbierana zielonka z traw i lucerny zawiera więcej włókna
• 11A44 stabilizator – dla kukurydzy o wysokiej suchej masie (powyżej 38%)
• 11C33RR – dla kukurydzy dotkniętej suszą przed kwitnieniem (bez kolb lub z małą ilością) – co daje możliwość wczesnego otwarcia silosu
• 11CFT – dla kukurydzy wysokiej lub z małymi kolbami – dzięki czemu uzyskujemy dodatkową energię z włókna.

Silosy należy szczelnie okryć folią, by skutecznie odizolować je od dostępu powietrza i wody opadowej. W przeciwnym razie dojdzie do wtórnej fermentacji i procesów gnilnych w kiszonce. Mogą one również wystąpić podczas nieprawidłowego wybierania kiszonki. Minimum raz w tygodniu wymagany jest dokładny przegląd silosu. Kiszonka jest gotowa po upływie około 1,5-2 miesięcy fermentacji w warunkach beztlenowych.

Zgodnie z przyjętymi niedawno przez Cortevę zobowiązaniami na rzecz zrównoważonego rozwoju, realizujemy szereg inicjatyw, które mają przynieść korzyści rolnikom, ziemi, społecznościom, wśród których żyją i pracują klienci oraz pracownicy naszej firmy. Jednym z celów strategii jest troska o produktywność gospodarstw. Dlatego m.in. realizujemy program “Krowie na Zdrowie™”. Dostarczając hodowcom ekspercką wiedzę w zakresie produkowania wysokiej jakości kiszonki, wspieramy ich w uzyskaniu i utrzymaniu zdrowia, oczekiwanej wydajności oraz przyrostu bydła mlecznego. Stosowanie odpowiednich metod jej przygotowania oraz skutecznego zabezpieczenia przed działaniem czynników zewnętrznych pozwala im również zredukować koszty utrzymania zwierząt. Wszystkich rolników, zainteresowanych poszerzaniem wiedzy w zakresie żywienia bydła, zachęcamy do udziału w naszym programie – mówi Hanna Nowak, Specjalista ds. Żywienia Zwierząt w Corteva Agriscience.

“Krowie na Zdrowie™” to program dla hodowców bydła w Polsce. Wspiera rolników w poprawnym żywieniu bydła mlecznego, dostarcza wiedzę i informacje o najnowszych trendach i technologiach stosowanych w tym zakresie. Jego twórcami są: Corteva Agriscience, Barenbrug, De Heus oraz CLAAS. Uczestnicy projektu mogą bezpłatnie czerpać wiedzę i doświadczenie od liderów w branży. Dowiadują się jak zwiększyć efektywność łąk i pastwisk, wyprodukować wysokiej jakości kiszonkę czy też odpowiednio żywić krowy paszami treściwymi.

Więcej informacji na temat programu znajduje się na www.krowienazdrowie.pl oraz www.facebook.com/KrowieNaZdrowie.