Kiedy zbierać kukurydzę na ziarno?

Wyznaczenie optymalnego terminu koszenia kukurydzy na ziarno wpływa bezpośrednio na ekonomikę uprawy. Jeżeli zdecydujemy się na wczesny zbiór, narazimy się na wysokie koszty suszenia oraz na większą ilość uszkodzonych ziarniaków. Nadmierne zwlekanie ze żniwami, spowoduje z kolei większe straty wynikające z porażenia kukurydzy przez fuzarium, wyleganie roślin, opadanie kolb czy szkody wyrządzone przez dziką zwierzynę. Musimy mieć także na uwadze, że warunki pogodowe mogą się pogarszać późną jesienią i utrudniać zbiory.

Popularną i skuteczną metodą oceny gotowości do zbioru kukurydzy ziarnowej jest sprawdzanie obecności tzw. „czarnej plamki”. Pojawia się ona w miejscu umocowania ziarniaka do osadki kolby i świadczy o osiągnieciu dojrzałości fizjologicznej kukurydzy. W celu poprawnego określenia tej fazy należy odłamać ziarniak od osadki, a następnie delikatnie zdjąć jego osłonkę. Jeżeli zaobserwujemy czarną lub brązową warstwę u podstawy ziarniaka jest to dla nas informacja, że zakończył się w nim proces odkładania asymilantów czyli tzw. nalewanie ziarna. Termin zbioru kukurydzy z pola powinien być wyznaczony na około 10-14 dni po zaobserwowaniu „czarnej plamki”.

Gotowość kukurydzy do zbioru determinuje wilgotność ziarna. Możemy ją również określić za pomocą dostępnych na rynku wilgotnościomierzy. Gama produktów jest bardzo szeroka. Producenci oferują urządzenia, które mierzą wilgotność całych ziaren, jak i wyposażone w tarcze trące służące do rozdrobnienia próbki. Za pomocą wilgotnościomierza możemy dokładnie określić wilgotność ziarna wyrażoną w procentach.

Osiągniecie przez rośliny dojrzałości do zbioru uzależnione jest w dużym stopniu od właściwych dla danej odmiany cech, które są uwarunkowane genetycznie. Odmiany o wcześniejszym FAO osiągną dojrzałość szybciej w porównaniu do tych o FAO późniejszym. Niektóre firmy nasienne posługują się także liczbą RM przy klasyfikowaniu wczesności. Liczba ta mówi nam o ilości dni od wschodów do kwitnienia. Możemy założyć, że odmiany, które zakwitną wcześniej, będą również wcześniej gotowe do zbioru.

W kontekście oceny dojrzałości kukurydzy do zbioru, warto wiedzieć, że dynamika oddawania wody przez ziarniaki różni się w zależności od typu ziarna. Odmiany z ziarnem  typu flint w początkowej fazie dojrzewania często mają niższą wilgotność niż odmiany dentowe. Te jednak charakteryzuje bardzo szybkie oddawanie wody po osiągnięciu wcześniej wspominanej „czarnej plamki”. Warto o tym pamiętać, żeby nie narazić się na wysokie koszty suszenia związane ze zbiorem zbyt wilgotnego ziarna.

Niezależne od tego czy zamierzamy zbierać kukurydzę na ziarno czy na kiszonkę, efektywność produkcji uzależniona jest od wielu czynników. Istotne jest minimalizowanie ryzyka niepowodzenia w uprawie poprzez wybieranie sprawdzonych odmian. W przypadku kukurydzy ziarnowej warto postawić na DKC3595, która wyróżnia się bardzo wysokim potencjałem plonowania oraz niską wilgotnością ziarna w czasie zbioru (bardzo dobry efekt DRY-DOWN). Wytwarza średnio-niskie rośliny z nisko zawieszonymi kolbami o mocnych łodygach i silnym systemie korzeniowym, które nie są podatne na wyleganie. Posiada luźne koszulki okrywające kolby, które ułatwiają oddawanie wody w końcowej fazie dojrzewania.

W przypadku uprawy z przeznaczeniem na kiszonkę zbierane są całe rośliny – zarówno kolby z ziarnami, jak i łodygi z liśćmi. Sytuacja wygląda inaczej w przypadku kukurydzy ziarnowej, gdzie skupiamy się na samym omłocie ziarniaków z kolby. Każdemu producentowi zależy na tym żeby osiągnąć jak najwyższy plon ziarna z hektara przy jak najniższej jego wilgotności, dlatego niezależnie od metody wyznaczania terminu zbioru kukurydzy, warto być w niej precyzyjnym.

Wojciech Pieczewski