Nawożenie siarką

Siarka jest makroelementem, niezbędnym do prawidłowego wzrostu i rozwoju roślin, jednocześnie jest ona pierwiastkiem którego nadmiar może ograniczać plonowanie. W uprawach rolniczych na terenie Polski, deficyt siarki nasilił sie z powodu stosowania skoncentrowanych nawozów mineralnych, pozbawionych balastu zawierającego m.in. ten składnik. Pewne znaczenie dla omawianego zagadnienia ma też stosunkowo niskie zużycie nawozów naturalnych oraz niska zawartość próchnicy w glebach. Ponadto, występuje sukcesywne wynoszenie z gleby znacznych ilości siarki przez wysokoplenne odmiany roślin. Nawożenie siarką wpływa na zawartość i pobranie składników zarówno przez rośliny siarkolubne jak i o niskich wymaganiach w stosunku do tego składnika. Warunkiem osiągnięcia wysokich i wartościowych pod względem ilości plonów roślin uprawnych jest dostarczenie im w optymalny sposób odpowiednich ilości siarki, zastosowanej w najwłaściwszej formie. Najwyższym zapotrzebowaniem na siarkę charakteryzują się gatunki z rodziny kapustne. Zawierają one wiele aminokwasów siarkowych i specyficzne substancje roślinne. Ważną rolę odgrywają glukozynolany, będące siarkowymi substancjami antyżywieniowymi, które wpływają na smak i zapach produktów roślinnych. Nawożenie siarką zwiększa zawartość tych składników w nasionach, a także w wytłokach, co obniża ich wartość jako paszy. Zauważono ochronny wpływ stosowania siarki w stosunku do takich chorób jak: czerń krzyżowych, mączniak prawdziwy, jasność plamista liści. W przypadku pszenicy, korzystne oddziaływanie wpływa na zwiększenie wartości wypiekowej powstającej mąki. Pod względem wymagań w stosunku do siarki rośliny z rodziny motylkowate, a zwłaszcza lucernę, koniczynę, bobik oraz łubin wąskolistny zalicza się do grupy gatunków o średnim zapotrzebowaniu na ten składnik. Pobierają one średnio 30 do 40 kg S∙ha-1. Siarka u gatunków z rodziny motylkowate spełnia podwójną rolę - jest niezbędna do symbiotycznego wiązania azotu z atmosfery oraz do syntezy białka. Stosunkowo duże wymagania w stosunku do siarki wynikają z symbiozy tych gatunków z bakteriami wiążącymi azot cząsteczkowy oraz produkcji dużych ilości białka. Jednakże nadmierne nawożenie siarką obniża plon tych roślin. Jakość białka zależy również od dostępności siarki dla roślin. Gdy występuje niedobór siarki, rośliny te produkują mniej wartościowe białko, które zawiera mniejszą ilość aminokwasów egzogennych. Brak siarki w środowisku może ograniczać rozwój organów generatywnych, nawet u gatunków roślin o niskich wymaganiach w odniesieniu do tego składnika. Metabolizm siarki w roślinie jest ściśle związany z metabolizmem azotu. Szybki wzrost liści pod wpływem nawożenia azotem powoduje większe zapotrzebowanie na siarczany(VI) do syntezy białka. Liście ubogie w siarkę akumulują więcej azotanów(V), a rośliny wykazują fizjologiczny niedobór azotu.

Wyróżniamy trzy podstawowe grupy roślin, które zostały wyodrębnione na podstawie ilości wynoszonej siarki w plonie rolniczym:

a) rośliny o bardzo dużych potrzebach pokarmowych w stosunku do siarki. Należą do nich głównie rośliny kapustne: rzepak, kapusta, gorczyca oraz liliowate cebula i czosnek. Rośliny te pobierają 80–90 kg S/ha;

b) rośliny o średnich potrzebach pokarmowych w stosunku do siarki, które pobierają około 20–40 kg  S/ha. Należą do nich motylkowate oraz okopowe wytwarzające duże ilości suchej masy z ha;

c) rośliny o niskich potrzebach nawozowych w stosunku do siarki. Do tej grupy zaliczamy przede wszystkim zboża, które pobierają około 12–25 kg S/ha.

Nawozy siarkowe stosowane w Polsce

Krajowy asortyment nawozów zawierających siarkę obecnie obejmuje: siarczan (VI) amonu, nawozy azotowo-siarkowe na bazie azotanu amonu oraz siarczanu (VI) wapnia, superfosfat prosty i nawozy na jego bazie, nawozy wieloskładnikowe na bazie fosforytów i siarczanu (VI) amonu oraz dużą grupę nawozów wysokoskoncentrowanych wieloskładnikowych na bazie fosforanów amonu, siarczanu (VI) amonu i soli potasowej. O wyborze nawozu  najczęściej decyduje jego cena i możliwość stosowania. Głównym źródłem siarki są nawozy doglebowe, w nawozach dolistnych można dostarczyć tylko ograniczoną jej ilość. Z tego powodu jej wpływ na plon jest ograniczony, gdyż siarka należy do pierwiastków, które trudno przemieszczają się w roślinie. Wielu autorów, wykazało, że nawożenie siarką wpływa na pobranie i wykorzystanie składników przez rośliny. Niedobory siarki mogą znacząco ograniczać wykorzystanie innych składników. W celu zaspokojenia wymagań pokarmowych roślin na siarkę, najczęściej wykorzystuje się nawozy zawierające jej formę siarczanową  (SO4 -2). Dopuszczalne też jest stosowanie siarki w formie elementarnej (So), która podlega procesowi utlenienia, którego produktem jest siarka siarczanowa(VI). Wydajność tego procesu zależy m.in. od temperatury i wilgotności gleby oraz obecności okrywy roślinnej. Siarkę elementarną stosuje się zazwyczaj na glebach narażonych na straty tego składnika w wyniku erozji oraz przemywania w głąb profilu glebowego. W takich warunkach stopniowe uwalnianie siarczanów(VI) jest niewątpliwą zaletą. Na metabolizm siarki w roślinie wpływają również inne składniki mineralne, przede wszystkim azot. Rośliny dobrze odżywione azotem i siarką wykazują zmniejszoną ilość azotu niebiałkowego, większą zawartość białka roślinnego o korzystniejszym składzie.

 

 



Źródło: Magdalena Borowska
Data dodania: 2012-12-04

Galeria zdjęć

 
Ten serwis wykorzystuje pliki cookies. Wszystkie zasady ich używania wraz z informacjami o sposobie wyrażania i cofania zgody na używanie cookies, opisaliśmy w Polityce używania plików Cookies. Korzystając z serwisu akceptujesz jej postanowienia.
tel./fax +48 52 34 609 34 | e-mail: redakcja@rolnictwo.com.pl