Siew rzepaku ozimego

Siew nasion jest jednym z najważniejszych elementów technologii produkcji rzepaku ozimego. To od niego uzależnione są jakość wschodów, rozwój początkowy roślin oraz ich przezimowanie. Warto więc dobrze przemyśleć i zaplanować ten istotny element agrotechniki, aby już na starcie zapewnić roślinom optymalne warunki do wzrostu.

Bardzo ważne jest dobranie odpowiedniego terminu siewu. Do prawidłowego rozwoju jesiennego rzepak potrzebuje 60-75 dni ze średnią temperaturą powietrza powyżej 5°C. Jeżeli zostanie on wysiany zbyt wcześnie, wówczas rośliny będą nadmiernie rozwinięte przed zimą i bardziej narażone na gorsze przezimowanie (rośliny rzepaku najlepiej zimują w fazie 10-12 liści właściwych, gdy mają nisko osadzone szyjki korzeniowe o średnicy około 1 cm oraz pęd ze stożkiem wzrostu o wysokości do 3 cm). Jeżeli natomiast rzepak zostanie wysiany zbyt późno, wówczas rośliny wchodząc w etap spoczynku zimowego będą niedostatecznie rozwinięte, podobnie jak w przypadku wczesnego siewu, bardziej podatne na wymarzanie. Optymalny termin siewu zależy od położenia geograficznego. Najwcześniej powinno się wysiewać rzepak w rejonie Polski północno-wschodniej (10-15 sierpnia), następnie w Polsce centralnej (15-20 sierpnia), a na końcu w pozostałej części kraju (20-25 sierpnia).

Bardzo ważna jest również ilość wysiewanych nasion oraz głębokość ich umieszczenia w glebie. Zalecana ilość wysiewu nasion dla większości odmian mieszańcowych wynosi 45-60 nasion/m². Zapewnia ona optymalny rozwój roślin na jesieni, dobre przezimowanie, wysoką tolerancję na wyleganie oraz korzystne warunki fitosanitarne w łanie. Odmiany o mocnym wigorze wytwarzające dużą liczbę rozgałęzień bocznych, na przykład DK Exception należy wysiewać nieco rzadziej niż odmiany o zredukowanej biomasie i niższym wigorze roślin. Szczegółowe zalecenia dotyczące optymalnej obsady dla poszczególnych odmian określają ich hodowcy. W praktyce ilość wysiewu nasion (i warunkowane przez to zagęszczenie roślin) zależy również od terminu siewu oraz przebiegu warunków pogodowych. W przypadku siewów opóźnionych lub odbywających się w niekorzystnych warunkach uprawowych zaleca się zwiększenie ilości wysiewanych nasion o 10-15%. Rzepak jest rośliną o wysokich zdolnościach kompensacyjnych, co oznacza, iż może on osiągnąć wysokie plony również przy niższych obsadach, szczególnie w przypadku dobrze zadbanych plantacji. Obsada roślin jest bowiem odwrotnie proporcjonalna do liczby tworzonych produktywnych rozgałęzień bocznych. Zmniejszenie liczby roślin na jednostce powierzchni spowodowane, na przykład błędem agrotechnicznym lub niekorzystnym przebiegiem warunków pogodowych, nie koniecznie musi oznaczać istotnej obniżki plonu.

W zależności od stosowanej technologii produkcji rzepak ozimy wysiewany jest siewnikami konwencjonalnymi lub punktowymi. W Polsce najczęściej stosuje się siewniki konwencjonalne z rozstawem rzędów 12,5 cm. Bardzo ważne jest równomierne i płytkie umieszczenie nasion w glebie. Na glebach cięższych i dostatecznie uwilgotnionych nasiona rzepaku powinno się wysiewać płytko na głębokość 1-2 cm, natomiast na glebach lżejszych i bardziej przesuszonych na głębokość 2,5-3,5 cm.

Siew nasion rozpoczyna długi i trudny pod względem warunków pogodowych okres wegetacji rzepaku ozimego. Jakość wykonania tego ważnego elementu technologi uprawy często ma również istotny wpływ na końcowy wynik produkcyjny.

Marcin Liszewski