Sytuacja na rynku zbóż i rzepaku

Zbiory rzepaku i zbóż w tym roku, to będą dobre zbiory, a żywności dla nikogo nie zabraknie - powiedział dziś podczas konferencji prasowej minister Stanisław Kalemba. Ministrowi towarzyszył podsekretarz stanu Tadeusz Nalewajk, który drugiego sierpnia spotkał się w Starostwie Powiatowym w Grudziądzu z protestującymi rolnikami.

Zdaniem Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi powierzchnia uprawy rzepaku i rzepiku w tym roku wzrosła w porównaniu do roku ubiegłego o około 25% i wynosi około 0,9 mln ha. Zbiory rzepaku i rzepiku wstępnie oszacowano na 2,4 do 2,5 mln t, czyli o ok. 28,8 do 38,2 % więcej niż w 2012 r. Średnia cena rzepaku w ostatnich dniach lipca wynosiła ok. 1503 zł/t wobec 2045 zł/t w analogicznym okresie ub. roku czyli była o 26,5% niższa.

W ocenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi zbiory zbóż z mieszankami ukształtują się na poziomie 2012 roku i wyniosą ok. 27 – 28 mln ton. Z informacji Oddziałów Terenowych Agencji Rynku Rolnego wynika, że w końcu lipca odnotowano dalszy spadek cen skupu wszystkich monitorowanych rodzajów zbóż. Średnio w kraju za 1 tonę pszenicy konsumpcyjnej w skupie płacono 651 zł, pszenicy paszowej 594 zł/t, żyta konsumpcyjnego 399 zł/t, a jęczmienia paszowego 582 zł/t. Były to ceny niższe niż w analogicznym okresie roku ubiegłego dla pszenicy konsumpcyjnej o ok. 14%, a dla żyta konsumpcyjnego nawet o 45,1%.

Mówiąc o sytuacji cenowej na rynku zbóż i rzepaku w Polsce trzeba się odnieść do sytuacji na rynku globalnym. Ceny w naszym kraju są zbliżone do cen osiąganych na światowych rynkach i giełdach w Chicago, Londynie, Paryżu i Budapeszcie. Podobne lub nieco niższe są ceny w Rosji, Ukrainie – podkreślił minister Kalemba i dodał, że w ubiegłym roku ceny zbóż i rzepaku były u nas rekordowe, podobnie kształtowały się także ceny światowe. Wynikało to z bardzo dużej suszy w USA, Rosji, Ukrainie, Kazachstanie, Australii oraz Rumunii, Bułgarii, Węgrzech, Portugalii i Hiszpanii.

Pytany o możliwości interwencji na tych rynkach minister Kalemba powiedział, że nie ma mechanizmu, który pozwoliłby na prowadzenie tego typu działań. Nie było, nie ma i nie będzie interwencji na rynku rzepaku, a na rynku pszenicy skup interwencyjny byłby możliwy, gdyby ceny spadły do 350 - 400 zł – zaznaczył minister i przypomniał, że cena interwencyjna w UE wynosi 101, 31 euro/t dla wszystkich objętych tym mechanizmem zbóż, a limit zakupów pszenicy dla 28. krajów UE wynosi 3 mln ton.

Wspólna Polityka Rolna zmierza w kierunku dalszej liberalizacji rynków rolnych, a nie ich regulacji, mimo, że na posiedzeniach Rady Ministrów Rolnictwa w Brukseli polski minister rolnictwa opowiadał się za podwyższeniem cen interwencyjnych i utrzymaniem mechanizmów interwencyjnych – podkreślił szef resortu.

Odnosząc się do działalności prowadzonej przez Elewarr minister podkreślił, że jest to spółka wiarygodna, działająca zgodnie z kodeksem handlowym. Przyjmuje ona zboże i rzepak od każdego rolnika, który je dostarcza. Płaci za nie w ciągu ok. 7. dni. To wiarygodny odbiorca – powiedział i dodał, że Elewarr ma 18 magazynów i zajmuje się zarówno skupem zbóż i rzepaku, jak również świadczy usługi przechowalnicze dla podmiotów zewnętrznych. Jest to jednak jeden z podmiotów na tym rynku i musi respektować obowiązujące na nim prawa – dodał szef resortu. Minister sugeruje ARR i spółce Elewarr, żeby stabilizowała sytuację na rynku zbóż i żeby prowadząc działalność proponowała ceny korzystniejsze dla rolników.

W tym sezonie Elewarr skupił 50 tys. ton zbóż i rzepaku w cenach rynkowych oraz przyjął na składowanie ok. 50 tys. ton zbóż i rzepaku. Według ministra rolnictwa Elewarr planuje skupić ok. 150 tys. ton i przyjąć na składowanie do 300 - 350 tys. ton.

Minister Stanisław Kalemba przedstawił również założenia uchwalonego wczoraj przez Radę Ministrów Programu pomocy dla rolników i producentów rolnych, którzy ponieśli szkody w gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej spowodowane wystąpieniem w 2013 r. powodzi, huraganu, gradu lub deszczu nawalnego. Poinformował również, że jednocześnie Rada Ministrów wydała rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, które umożliwiło uproszczenie procedur przy ubieganiu się o te środki.

Straty w wyniku tegorocznych anomalii pogodowych dotyczą prawie 728 tys. ha i wystąpiły w ok. 117 tys. gospodarstw. Całkowitemu zniszczeniu uległo też 10 szklarni i 540 tys. tuneli foliowych – poinformował minister.

W ramach programu producenci rolni, którzy ponieśli szkody w 2013 roku w wyniku powodzi, huraganu, gradu i deszczu nawalnego powyżej 30% średniej rocznej produkcji z 3 lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody albo 3 lat w okresie pięcioletnim będą mogli ubiegać się o:

– kredyty preferencyjne na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej oraz ze środków Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o poręczenia lub gwarancje spłaty tych kredytów,

– odraczanie terminu płatności składek na ubezpieczenie społeczne i rozłożenie ich na dogodne raty przez Prezesa KRUS. Możliwe będzie także umarzanie w całości lub części bieżących składek, na indywidualny wniosek rolnika, w którego gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej powstały szkody spowodowane przez powódź, huragan, grad lub deszcz nawalny,

– odroczenie i rozłożenie na raty płatności z tytułu umów sprzedaży i dzierżawy nieruchomości z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa przez Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych,

– pomoc w wysokości 100 zł na 1 ha upraw rolnych lub 10 zł na 1 m2 upraw znajdujących się w tunelach foliowych lub szklarniach, kwalifikujących się do likwidacji,

– zastosowanie ulg w podatku rolnym za 2013 r.przez wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast.

Kwota pomocy będzie pomniejszona o połowę, jeżeli producent rolny w dniu wystąpienia powodzi, huraganu, gradu lub deszczu nawalnegonie miał ubezpieczonych, co najmniej 50 % upraw rolnych lub zwierząt gospodarskich, od co najmniej jednego z ryzyk: suszy, powodzi, gradu, huraganu, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, deszczu nawalnego, piorunu, obsunięcia się ziemi lub lawiny.

Nowelizacją rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wprowadzono uproszczenie procedury ubiegania się o kredyty na wznowienie produkcji rolnej, polegające na zrezygnowaniu z wydawania zgód przez ministra właściwego do spraw rolnictwa na uruchomienie tych kredytów oraz z wydawania przez wojewodów rolnikom opinii o zakresie i wysokości szkód. Producent rolny będzie musiał uzyskać od wojewody jedynie potwierdzenie na protokole wystąpienia szkód spowodowanych przez niekorzystne zjawiska atmosferyczne. Umożliwiono także ubieganie się o preferencyjne kredyty na wznowienie produkcji rolnej po szkodach spowodowanych przez niekorzystne zjawiska atmosferyczne producentom rolnym, w gospodarstwach, w których szkody nie przekroczą 30% średniej rocznej produkcji rolnej z ostatnich 3 lat poprzedzających rok, w którym poniesiono szkody – w ramach pomocy de minimis. Również tegoroczna pomoc w kwocie 100 zł na 1 ha upraw rolnych lub 10 zł na 1 m2 upraw znajdujących się w tunelach foliowych lub szklarniach, kwalifikujących się do likwidacji będzie udzielana w formule de minimis dla rolników o szkodach poniżej 30% średniej rocznej produkcji rolnej z 3 lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody. Pomoc i w tym przypadku będzie pomniejszona o połowę, jeżeli producent rolny w dniu wystąpienia niekorzystnego zjawiska nie miał ubezpieczonych, co najmniej 50 % upraw rolnych lub zwierząt gospodarskich, od co najmniej jednego z tych ryzyk.

Wydatki na wypłatę dla rolników środków z Programu (100 zł na 1 ha upraw rolnych lub 10 zł na 1 m2 upraw w tunelach foliowych lub szklarniach) zaplanowano w wysokości 89.350 tys. zł.

Minister przypomniał, że do tej pory 6,5 tys. gospodarstw skorzystało już z działania PROW 2007 – 2013 Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych oraz wprowadzenie odpowiednich działań zapobiegawczych i dodał, że dla rolników którzy w tym roku ponieśli szkody działanie to zostanie uruchomione. Na ten cel ARiMR ma zabezpieczone odpowiednie środki. Minister poinformował również, że w wyniku pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej zwiększona zostaje pula środków na działanie Modernizacja gospodarstw rolnych o 127 mln euro. Te środki umożliwią skorzystanie z tego działania ponad 3. tys. gospodarstw rolnych – podkreślił minister Kalemba.