Wnioski z konferencji "Jak ratować polskie rolnictwo przed skutkami suszy"

1. Przedstawione podczas konferencji referaty potwierdziły słuszność podjętego tematu "Jak ratować polskie rolnictwo przed skutkami suszy". Wykazano, że zjawisko suszy występuje coraz częściej ze zwiększającą się intensywnością i na coraz większej powierzchni naszego kraju. Zjawisko to powinno być wpisane w codzienny harmonogram naszych działań w następujących obszarach: polityka rolna, jednostki doradcze i uczelnie".
2. Susza jest jednym z najbardziej dotkliwych i bezpośrednich zjawisk naturalnych oddziałujących na środowisko, gospodarkę i lokalne społeczności. W walce z suszą potrzebne są działania długofalowe i strategiczne, które przyczynią się do minimalizowania jej skutków. W działaniach legislacyjnych jednostek rządowych i samorządowych istnieje pilna potrzeba określenia konkretnych działań na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym.
3. Zakres gospodarczych, środowiskowych i ekonomicznych skutków suszy oraz społeczne zapotrzebowanie, stwarza konieczność utworzenia "Narodowego programu walki z suszą".
4. Przygotowywany pierwszy w historii ogólnopolski Plan Rozwoju Retencji, wpisuje się w potrzebę walki ze zjawiskiem suszy, zakłada on bardzo szerokie i kompleksowe podejście do jego realizacji, czyli duża retencja, mała retencja i mikroretencja. Działania mające na celu zwiększenie retencji wpisują się w cele polityki UE, które wynikają miedzy innymi z Ramowej Dyrektywy Wodnej i Dyrektywy Powodziowej.
5. Susza jest problemem socjo-ekonomicznym. Rysuje się konieczność współpracy na poziomie regionalnym Czech, Polski i Słowacji pomiędzy jednostkami naukowo-badawczymi i samorządowymi w celu wymiany doświadczeń każdego z tych krajów.
6. Obowiązująca w Polsce Ustawa Prawo Wodne największy nacisk kładzie na realizację Planu Przeciwdziałania Skutkom Suszy, który Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie realizuje we współpracy z właściwymi resortami.
7. Przygotowanie polskiego rolnictwa na nadchodzące zmiany klimatyczne jest pilnie potrzebne i wymaga zaangażowania nie tylko administracji rządowej i samorządowej, ale również samych użytkowników wód, których decyzje wpływają na ilość i jakość wody na obszarach wiejskich.
8. Rolnictwo może realizować lepsze wykorzystanie zasobów wody opadowej poprzez ograniczenie odpływu powierzchniowego i wgłębnego, wykorzystanie pojemności wodnej profilu i zmniejszenie nieprodukcyjnego parowania z powierzchni gleby. W sumie zabiegi rolnicze są w stanie do pewnego stopnia wpływać na wszystkie elementy bilansu wodnego gleby: przychód, rozchód i retencję.
9. Ograniczenie odpływu powierzchniowego i ułatwienie wsiąkania wody w głąb profilu na glebach ciężkich można osiągnąć przez poprawne stosowanie zabiegów agrotechnicznych: płytszej podorywki, głęboszowania, uprawy bezorkowej z pogłębiaczem, powodujących likwidację nadmiernego zagęszczenia podłoża (podeszwy płużnej).
10. Należy zwrócić szczególną uwagę na konieczność zintegrowania nawożenia z zawartością wody w glebie. Niewłaściwe stosunki powietrzno-wodne w glebie w połączeniu z nieprawidłowym nawożeniem mogą spowodować spadek plonu i wtórne pogorszenie żyzności gleby.
11. Wnioskuje się o nie wprowadzanie administracyjnych, zbyt szczegółowych regulacji prawnych w celu ograniczenia niekorzystnych zapisów, dla sprawnego funkcjonowania gospodarstw rolnych oraz przedsiębiorstw rolnych i leśnych w Polsce (dotyczy m. in. terminów nawożenia oraz kwestii poplonów). 

Wnioski opracował zespół w składzie:

prof. dr hab. inż. Krzysztof Ostrowski

prof. dr hab. inż. Marek Ryczek

dr inż. Edyta Kruk

dr inż. Ryszard Bandurowski

dr inż. Krzysztof Gawęcki